“Noktaların Çıkarılması” Teriminin Tanımı
Noktaların çıkarılması, (her ikisi de) kendiliğinden tek bir şeyi gösteren iki gösterge arasındaki boylamın bilgisidir. Ancak bir üçüncü (gösterge) getirilmedikçe noktanın etkisi iyi bilinemeyecektir. Bu, aynı zamanda doğal olarak noktanın çıkarıldığı şeyi de işaret eder.
Başladığı gezegene o şeyin ilk göstergesi denir. Diğeri ikinci olarak adlandırılır ve bu ikisine hareketsiz (ya da birinci ve ikinci gösterge “hareketsiz” olarak adlandırılırken, üçüncüsüne hareketli ya da “gezgin” denir – Bonatti’nin bu metnin ilerleyen bölümlerindeki açıklamalarına bakınız). Üçüncü göstergeye “ilk doğal göstergeler arasındaki mesafe derecelerinin izdüşümünün başladığı kişi” denir ve bu üçüncü gösterge, aşağıda uygun bir yerde açıklanacağı gibi, belki yükselen burcun yöneticisi veya mesafe derecelerinin izdüşümünün başladığı ve hareketli olan başka bir evin (veya ev girişinin) yöneticisi olabilir. Ve bu nedenle şöyle denir; ‘Şu ve şu gezegen arasında olanı alın ve yükselen burcun derecesine ekleyin ve yükselen burçtan veya filanca yerden başka bir yere veya bir gezegenden diğerine, her burca eşit derecelere göre 30 derece vererek yansıtın ve (yukarıdaki eklemeyle hesaplanan) sayı nereye gelirse, o noktanın yeri orası olacaktır.”
Noktalar Neden Çıkarılır?
Bu iki şekilde ve üç nedenden dolayı yapılır (kesin konuşmak gerekirse, aşağıdakilerden açıkça anlaşılacağı gibi, Bonatti iki neden ya da causae ve üç yöntem ya da modi verir).
İlk neden, iyilik ya da kötülük konusunda neyin yargılanması gerektiğinin bilinmesi içindi. Bu, nokta ister yükselenden ister başka bir yerden yansıtılmış olsun, noktanın düştüğü burcun yöneticisi tarafından gösterilirdi.
İkinci neden, yükselen burcun her şeyin bedenini ve başlangıcını ifade etmesidir, her ne kadar (bazen) yansıtma gezegenlerin birinden veya diğerinden ya da başka yerlerden yapılır çünkü o ev veya gezegen, noktanın bulunduğu yerle aynı doğada veya karakterdedir. (Bu eser ağırlıklı olarak bu iki kategoriden ikincisini ele almaktadır).
Ebu Maşer, yükselen burç ya da çemberin diğer evi (iki doğal gösterge arasındaki boylamın yansıtıldığı ev) her saat değiştiği için, üçüncü göstergenin işaret ettiği anlam bakımından hareketli olarak adlandırıldığını söylemiştir. Ayrıca, noktalarla eşit dereceler {secundum axem circuli signorum – ekliptiğin boylam dereceleri} kullanılır çünkü noktalar ekliptiğin eksenine göre hareket eder ve yükselen ekliptik çemberinin derecesine göre kabul edilir ve ekliptiğin dereceleri eşittir. Ebu Maşer, ‘Bu nedenle bir gezegen filanca burçta ve filanca derecededir ve yükselen de filanca burcun şu veya bu derecesidir’ dedi. Ayrıca bütünün ekliptiğin eşit derecelerine göre konuşulduğunu söyledi. Yükselen derecelerinin, çemberi bölen ve çevreleyen derecelerden olduğunu söylemiştir.” {circumdantis – hem bölen hem de çevreleyen kabul edilebilir çevirilerdir. Ekvatorun hem ekliptiği çevrelediği hem de ekinoksta ekliptiği böldüğü ve bu doğru dairenin (ekvator) ekliptiği ve diğer daireleri hareket ettirdiği (karşılaştırma için Platon’un Timeos’una bakınız) belirtilmektedir.
Ebu Maşer ayrıca eski Babillilerin, Mısırlıların ve diğer bazılarının kitaplarında belirtildiği gibi doksan yedi nokta kullandıklarını söylemiştir (bunlara artık erişimimiz mevcut değil).
Noktaların Yansıtılmasında Üç Yöntem
Noktaları yansıtmanın üç yöntemi vardır. Bunlardan ilki yedi gezegenin yedi noktasının yansıtılmasıdır. İkincisi on iki evin noktalarından oluşur. Üçüncüsü ise, on iki evde bahsedilmeyen ya da yorum yapılmayan, ancak hem döngülerde hem de doğum haritalarında belirli yerlerde gerekli olan diğer şeylerin noktalarından oluşur. İlk yöntemde yedi bölüm vardır; ikincisinde on iki bölüm, üçüncüsünde ise on bölüm vardır. Ama önce yedi gezegenin noktaları değerlendirilmelidir.
Yedi Gezegen Noktası
Ebu Maşer şöyle der: “Bilin ki, bir nokta, çıkarma işleminin yapıldığı konuya doğal olarak işaret eden iki göstergeden çıkarılmadıkça yapılamaz”. Çünkü iki gezegen doğal olarak bir şeye işaret ettiğinde ve etki süresinde veya diğer niteliklerde uyuşuyorsa, noktanın çıkarılmasına daha güçlü olan gezegenden başlanmalıdır, tıpkı babaya işaret etme ve süre bakımından eşit olan Güneş ve Satürn için söylendiği gibi. Bununla birlikte, babanın noktasının çıkarılmasına Güneş’ten başlanır çünkü yukarıda belirtilen nedenden dolayı daha güçlüdür. (bakınız yukarıda, Birinci Bölüm). Ve eğer söylendiği gibi gösterge olarak eşit olsalardı ve biri gündüze ait diğeri geceye ait olsaydı (bu terimler Robert Zoller’in http://www.new-library.com/zoller adresindeki web sitesinde bulunan Ortaçağ Astrolojisi üzerine Temel Dersler – Foundation Course on Medieval Astrology kitabında daha ayrıntılı olarak açıklanmıştır), noktanın çıkarılmasına gündüze ait figür ile gündüze ait gezegenden başlanır çünkü o zaman gündüz geceye üstün gelir ve ona tercih edilmelidir. Ancak gece için, gündüze ait gezegenle eşit göstergeye sahip olması nedeniyle geceye ait olan gezegenden başlanır.
Örneğin, şans noktası’nın (pars fortunae) çıkarılması, eskilerin dediği gibi, her zaman eşit güçte olan ışıklardan yapılır. Ancak Güneş gündüze ait iyicil olduğu için, gündüzleri Güneş’ten başlanır ve Ay geceye ait iyicil olduğu için, geceleri Ay’dan başlanır. Ve bu nokta, ışıkların diğer tüm gezegenlere tercih edilmesi gibi, diğer tüm noktalara tercih edilir. Ve bu nokta diğer tüm noktaları da içerir (bu enkarnasyon noktası, pars hyleg, ile karşılaştırılabilir) tıpkı ışıkların diğer tüm gezegenleri içermesi gibi. Benzer şekilde Güneş de diğer tüm gezegenlerden daha görkemlidir ve gündüze ait ışık olarak adlandırılır çünkü onun doğuşuyla gündüz oluşur ve batışıyla gece olur. Güneş doğal yaşamı ve onun göstergeleri ile ilgili bölümde tartışılan diğer şeyleri ifade eder ve Ay gecenin ışığıdır ve kendi bölümünün başka bir yerinde de söylendiği gibi, bedenlerin ve her şeyin iyicil göstergesidir.
Size şans noktası’nın çıkarılmasıyla ilgili bir örnek vereceğim; (aşağıdaki Şekil I’e bakınız). Güneş’in Boğa burcunun 12. derecesinde ve 5. dakikasında ve Ay’ın Başak burcunun 12. derecesinde ve 5. dakikasında olduğu varsayılsın ve şans noktası’nı çıkarmak istediğiniz konu gün içinde olsun.
Bonatti Tractatus X. Col 628 – Basel 1550 baskısı
Şimdi Ay’ın konumuna Güneş’in yerini getirmelisiniz ve geriye dört burç kalacaktır (Güneş ve Ay arasındaki boylamsal mesafe 120 derecedir veya dört burca eşdeğerdir). Ve diyelim ki yükselen, bulunduğu burcun 5 derece ve 5 dakikasında olsun. Aynı burcun başlangıcından (eşit derecelerle) her burca 30 derece vererek yansıtmaya başlayın ve sayı nerede biterse, bu noktanın yeri orada olacaktır. Öte yandan, geceleri, Güneş’in yerinden Ay’ın yerini çıkarırsınız ve bunu yükselen burcun derecesine eklersiniz ve yükselen burçtan başlayarak yansıtma yaparsınız (bu bağlamda yansıtmak ve eklemek aynı şeydir) ve sayı nerede biterse şans noktası da orada olacaktır. Ancak, her iki ışık da aynı derecedeyse, şans noktası yükselen burcun derece ve dakikasında olacaktır.
Bu nokta hayata, bedene ve aynı zamanda onun ruhuna, gücüne, servete, maddeye ve kara, yani zenginliğe ve fakirliğe, altına ve gümüşe, pazarda satın alınan şeylerin ağırlığına veya hafifliğine, övgüye ve iyi şöhrete, onurlara ve tanınmaya, iyiliğe ve kötülüğe, şimdiki zamana ve geleceğe, gizliye ve açığa işaret eder; ve her şeye işaret eder.
Zenginlere ve ileri gelenlere diğerlerinden daha çok hizmet eder. Bununla birlikte, her insan için bu şeylerin her birinin durumuna (nitelik) göre anlam ifade eder. Ve eğer bu nokta ve ışıklar doğum haritasında veya transitlerde iyi yerleşmişse, bu özellikle iyi olacaktır. Buna Ay’ın noktası veya Ay’ın yükseleni denir ve iyi talihi ifade eder.
Ebu Maşer, günün saatlerinden geçenlerin, günün saatlerinin noktalarıyla çarpıldığında ve sonucun Ay’ın yerinden eşit derecelere göre yansıtıldığında, şans noktasına ya da ona yakın bir yere düştüğünü söylemiştir. (Bonatti bunu burada tartışmaya ayrım yapmadan dahil etmiş gibi görünüyor, böylece gerçek anlamını biraz belirsizleştiriyor).
Ve eğer noktanın bulunduğu yerde bir gösterge diğerinden daha güçlüyse, nokta, gündüz ya da gece, daha güçlü olandan başlayacaktır (Verilen bağlamda bu zorunluluğun, noktanın düştüğü yerden ziyade, “yaşam alanı”, düşüncenin ait olduğu ev anlamına gelmesi daha olasıdır. Noktanın düştüğü yer henüz bulunamadığı için bu ikinci yorum reddedilmektedir. Bonatti açıkça iki sabit göstergeden hangisinin diğer sabit göstergeye olan mesafeyi ölçmek için başlangıç noktası olarak kullanılacağını belirleme biçimini tartışıyor).
Bununla birlikte, eğer gösterge burçtan ve onun yöneticisinden geliyorsa, bu daha ziyade burcun yöneticisinden burcun derecesine doğru başlayacaktır çünkü burcun anlamı gezegenin anlamıyla güçlenir. Ve eğer burç gösterge olarak daha güçlüyse, burçtan ve yükselenden başlayacaktır veya çemberin ilerletildiği başka bir yeri onunla birlikte katılımcı olacaktır (Bonatti açıklık için okuyucuyu aşağıdaki 17. bölüme yönlendirir). Ve bu konu aşağıda, Tanrı izin verirse, on iki evin noktaları ve bu noktaların her birinde meydana gelen sonuçlar hakkında konuşacağımız zaman daha geniş, açık ve net bir şekilde tartışılacaktır.
Pars Solis (Güneşin Noktası) Olarak Adlandırılan Pars Futurorum (Gelecek Şeylerin Noktası) Hakkında
Güç ve talih bakımından diğer tüm noktaları aşan şans noktasından sonra, pars solis olarak adlandırılan gelecek şeyler ya da pars futurorum bölümünden söz edilmelidir.
Şans noktasından hemen sonra gelen bu bölüm, diğer tüm noktaları aşar ve onlardan daha değerlidir, her ne kadar bazı astrologlar bunu pek önemsemiyor gibi görünseler de, bilge kişiler tarafından bu iş için son derece yararlı olduğu söylendiğinden bu fikirler bana tutarlı gelmiyor. Bu nokta, şans noktasının çıkarıldığının aksine bir şekilde çıkarılır; yani, gündüz için Güneş’ten Ay’a; gece için Ay’dan Güneş’e; dolayısıyla pars futurorum gündüz için Ay’dan Güneş’e ve gece için Güneş’ten Ay’a çıkarılır ve sonuç, yükselen burca eklenir ve yükselen burcun başlangıcından her burca 30 eşit derece verilerek yansıtılır. Ve sayının bittiği yer, noktanın olacağı yerdir.
Işıkların noktaları diğer gezegenlerin noktalarından önce gelir. Her şey oluştan ve bozuluştan ortaya çıkar. Güneş ve Ay’ın etkileşimi oluşuma neden olur (Licet generentur per corruptionem generanda et corrumpantur corrumpenda. Bonatti burada kasıtlı olarak kafa karıştırıyor olsa da, gezegenlerin soli-luna neslini değiştirmesinin yozlaşma olduğu fikri, parçaların daha geniş doktrininde somutlaşır). Bozulma gezegenlerin hareketiyle gerçekleşir; bununla birlikte, diğer gezegenlerin neden olduğu işlemler bu kadar açık bir şekilde görünmezler ya da ışıkların neden olduğu işlemler kadar benzer görünmezler.
Pars futurorum, pars fortunae’den sonra ruhu ve bedeni ve bunların niteliğini (öz) ve imanı, kehaneti, dini ve Tanrı kültürünü ve sırları, tefekkürü, niyetleri, gizli şeyleri, olmayan her şeyi, nezaketi ve cömertliği, övgüyü, iyi şöhreti, sıcağı ve soğuğu ifade eder. Ve Ebu Maşer, pars fortunae ve pars futurorum’un anlamlarının mevcut olandan çok, hem mevcut olmayan hem de gelecekteki şeyler üzerinde daha fazla göründüğünü söyler. Eserlerin başlangıçları ve hem dünyanın hem de doğum haritalarının yıllarının transitleri hakkında daha fazla bilgi verirler.
Ve dedi ki, pars fortunae’nin göstergeleri gündüzleri pars futurorum’un göstergelerinden daha fazla belli olur ve pars futurorum’un göstergeleri geceleri pars fortunae’nin göstergelerinden daha fazla görünür. Ve her ne kadar gezegenlerin burçtan burca değişmesiyle kendi zamanlarında dönüşümler ve değişiklikler meydana gelse de ve bunlar oluşumlara ve bozulmaya neden olsa da ve hayvanlarda ve diğer bitkisel şeylerde yaşam meydana gelse de ve aynı nedenle yaratılanları yok etseler de (deficio – bu astronomik bağlamda tutulma anlamına gelebileceğinden, bu gezegenlerin örtülmesine bir atıf olabilir); yine de, ışıklar bunlar üzerinde (dünyevi, şeyleri yaratmak) diğer tüm gezegenlerden daha açık ve daha hissedilir bir şekilde çalışır ve bu nedenle bu iki nokta, hem iyilik hem de kötülük için diğerlerinin üzerinde çalışır. Ve bunların anlamları da ışıkların anlamlarına benzer.
Pars Saturni Denilen Ağır Nokta Hakkında (Satürn Noktası)
Bilgelerin, işaret ettiği ciddi ve ağır meseleler nedeniyle ağır nokta olarak adlandırdıkları pars Saturni, gündüzleri Satürn’den şans noktasına ve geceleri ters yönde alınır ve her burca 30 eşit derece verilerek yükselen burçtan yansıtılır, derecelerinin ve dakikalarının sayısı nereye düşerse, o nokta orada olacaktır.
Bunlar onun anlamlarıdır; hafızaya, aklın derinliğine ve öğüde, imana, dine ve bunlarda itidale, sebat ve dayanıklılığa delalet eder. Yok olan, kaybolan, çalınan, kaçan, denize veya nehre batan, bir kuyuya veya benzeri bir yere düşen veya öldürülen bir şeye delalet eder ve ölülerin durumuna (mevcudiyet), yani kişinin hangi ölümle ölebileceğine veya öleceğine delalet eder. Toprakların durumunu ve diğer toprakların hasatlarının ve yeryüzünde yetişen şeylerin durumunu (mevcudiyet) ifade eder ve kalıtımla aktarılanları, özellikle de satın alınanları ifade eder.
Ağır binalara, özellikle yerden yüksek olmayan binalara, toprakların kazılıp biriktirilmesine, yükseklere taşınmasına, suların ürünlerine ve benzerlerine işaret eder. Gerçekten de, cimriliği ve mutsuz insanların hayata acımasının cezalandırılmasını, övgü ve yergiyi ifade eder. Yaşlılığa ve zamanın insanı yaşlandırmasına, ele geçirilen, hapsedilen veya hapse atılan her şeye ve hapisten veya hapsedilmekten kurtulmaya işaret eder.
Mutluluk Noktası Olarak Adlandırılan Jüpiter Noktası ya da Pars Iovis Hakkında
Filozofların mutluluk ve yardım noktası olarak adlandırdıkları Jüpiter noktası, gündüzleri şans anlamına gelen pars futurorum’dan Jüpiter’e alınır ve geceleri tersine hesaplanır ve yükselen burçtan yansıtılır. Ve bunun anlamı şeref ve nesnelerin elde edilmesi, zafer ve yardım, mutluluk ve iyilikle ilgilidir. Ayrıca nesnelerin takdire şayan sonu ve imanın duası veya ona ulaşılması ve bunun doğasının (öz) ne olduğu ve Tanrı’ya inanç ve her iyi işte gayret ve bunun seçilmesi veya adalet ve insanlar arasında adil hükümler. Ayrıca dua amaçlı binalar ve bilgeliğe, bilgelere ve bilgeliğin yüceliğine işaret eder. Ayrıca güven, inanç ve insanların zevk aldığı tüm iyi şeyler ve iyinin karşılıklı katılımı.
Cesaret Noktası Olarak Adlandırılan Mars Noktası ya da Pars Martis Hakkında
Eskilerin cesaret noktası olarak adlandırdıkları pars Martis, gündüzleri Mars’tan pars fortunae’ye, geceleri ise tam ters yönde hesaplanır ve sonuç yükselen burçtan yansıtılır. Anlamları ise şunlardır; orduların, savaşların ve muharebelerin düzenlenmesi ve ruhun değeri ve netliği, ayrıca kararlılık, öngörü, kalbin dürtü ve hızla gelen büyüklüğü; aynı zamanda kurnazlık ve baştan çıkarmalardan kaynaklanan şehvetli ensest anlamına gelir.
Aşk ve Uyumun Noktası Olarak Adlandırılan Venüs Noktası ya da Pars Veneris Hakkında
Aşk ve uyumun noktası olarak adlandırılan pars Veneris, gündüzleri pars fortunae’den pars futurorum’a, geceleri ise tersine hesaplanır ve yükselen burçtan yansıtılır. Anlamları şunlardır; zührevi şeylerdeki zevkleri, arzuları ve istekleri ve bunların hem meşru hem de gayrimeşru kültürünü ve zührevi insanların sevdiği, zevk aldığı ve ruhun arzuladığı şeyleri, birleşmeleri ve cinsel birleşme eğilimiyle ilgili olan her şeyi ve oyunlardan, sevinçlerden ve zevklerden alınan hazzı ifade eder.
Yoksulluğun ve Sıradan Aklın noktası Olarak Adlandırılan Merkür’ün Noktası ya da Pars Mercurii Hakkında
Yoksulluğun veya sıradan aklın parçası olarak adlandırılan pars Mercurii, gündüzleri pars futurorum’dan pars fortunae’ye ve geceleri tersine alınır ve yükselen burçtan yansıtılır. Zekaya ve aklın yetersizliğine ve kötülüğüne işaret eder ve savaş, korku, nefret, çekişme, yaralanmaya, yaralanma ve düşmanlık zamanında öfkeye işaret eder. Müzakere, alım ve satım, tefekkür ve zeka, kurnazlık ve yazılar, sayılar, astronomi ve çeşitli bilimlerin peşinde koşmaya işaret eder.
Bu, yedi gezegenin noktalarını çıkarma yöntemidir ve yukarıda bahsedilenler onların anlamlarıdır. Bu nedenle, yukarıda bahsedilen göstergelerden herhangi biriyle ilgili bir nokta çıkarırsanız ve onu herhangi bir şekilde yansıtırsanız, onun iyi veya kötü anlamlarını, gezegenlerle veya onların açılarıyla olan kavuşumuna veya yöneticisine göre değerlendirin. Sizi eskilerin farklı görüşleriyle tanıştırmak da istemiyorum, çünkü bu yol, Latinlerin çiçekleri olan en saygıdeğer önceki kuşaklarımız Hermes, Guellius ve Ebu Maşer tarafından muhafaza edilenlerden daha doğrudur, (belki de Bonatti’nin bu yazarları Latince çevirilerinden tanıdığını ima ediyor) her ne kadar onlar ve aynı şekilde takipçileri o zamanlar çalışmanın geliştiği Atina’da eğitim görmüş olsalar da. Ancak noktaların diğer anlamları, Tanrı izin verirse, aşağıda uygun yerlerde ve bölümlerde tartışılacaktır.
Çeviren: Seçil Tuna