Neden birine deli gibi aşık olurken diğerine olmayız? Biz de Eros’un oklarına zaman zaman hedef oluyoruz. Tesadüf olarak varsaydığınız aşkın ölçünü haritalarda saklı. Önce Eros’un hikayesini bir hatırlayalım.
Psykhe ve Eros’un konu olduğu mitosu bilirsiniz; güzellikte Afrodit ile yarışır güzeller güzeli ölümlü bir kadın olan Psykhe ile Afrodit’in oğlu Eros arasındaki o büyüleci aşk öyküsünü. Eros, Psykhe’yi görünce aşık olur. Psykhe’nin gözlerini bağlayarak onu şatosuna kaçırır. Eros tek kural koyar bu aşka; her gece bu güzel kadın, beraber olduğu adamı, Eros’u görmeyecektir. Ama Psykhe merakına yenilir ve bir gece mumu uyuyan Eros’a tutar, eli titrer ve Eros’un omzuna damlayan kızgın bir damlayla Eros anında yok olur. Mitosun devamında Psykhe’nin aşkı Eros için nasıl mücadele ettiği ve sonunda nasıl aşıkların ölümsüzlüğe kavuşarak sonsuza kadar birleştikleri anlatılır.
Haritalarımızda Venüs’ün konumu nasıl ilişki kurduğumuzun yanında nasıl çekici göründüğümüzü de anlatıyor. Belki “çekicilik” kavramını biraz açmak faydalı olabilir; çünkü buradan Venüs ile ilgili diğer fonksiyona “Aşk”a da ulaşabiliriz. Neden çekici insanları sever ve onların yanında olmak isteriz? Çünkü çekici kişiler bize sanki bir resim galerisinde gezerken eşsiz güzellikteki tablolara baktığımız şeyi hissettirir; keyif ve haz! Tabi kimi çekici bulduğumuz Venüs’ün konumuna göre daha da belirginleşiyor. Kimimiz için güçlü bir mizah duygusu çekici gözükürken kimimiz duyarlı kişileri çekici buluruz. Zaten “hale etkisi” dediğimiz kavram da tam burada devreye giriyor. Venüs’ün aşk ile anılmasının nedeni, çekici bulduğumuz kişiye, kişi o özelliklere sahip olsa da olmasa da başka olumlu özellikle atfedip aşık olmamızda yatıyor. Aşkın farklı çeşitlerini tanımlayan sayısız kitap var. Yunan filozofları 6 çeşit aşk tipi belirlemişler. Bunlar; Lodus (oyuncu), Eros (romantik), Agape (fedakar), Mania (sahiplenmeci), Pragma (pratik), Storge (arkadaşca)türü aşk. Hala da araştırmalar bu aşk tarzlarının var olduğunu gösteriyor. Sadece Venüs’ün burçsal ifadesi değil açılarının da bu niteliği oldukça değiştirebileceğini unutmamak gerekir.
Aşk Türlerine Astrolojik Bakış
Oyuncu aşk, yani ilişkiyi bağlılıktan öte bir oyun gibi görmeyi kapsar. Aşkı oyun gibi görenler sevgilileri ile vakit geçirmekten hoşlanırlar. Buna rağmen oyun tipi aşk basit bir cinsel birliktelikten oluşmaz. Doyum sadece ödülü almak değil, oyun oynamanın kendisinden de gelir. Tabi her oyunda kandırma olabileceği gibi bu aşk oyununda da olur. Sevgilinin zorluklarıyla başetmek yerine yeni bir partner bulması bu tip aşk yaşayan kişiye daha kolay gelir. Eğlenmeyi daha önde tutan bu aşıklar sahiplenici ve kıskanç davranmazlar ve kendinden fazla şey beklemeyen partnerlere çekilirler. Venüs Koç ve Yay burçlarını bu gruba yerleştirebiliriz.
Eros tipi yani tutkulu aşksa fiziksel çekiciliğin ön planda tutulduğu aşk türüdür. İlişkiler fiziksel bir cinsel çekicilik ile başlar. Sevgilisini memnun etmek isteyen , kendisini ilişkide olduğu gibi ortaya koyan ve partnerinden de aynısını bekleyen bu aşkı yaşayan kişiler sevgilisinin bir parçası olmak isterler. Çok çabuk ve hızlı aşık olurlar. Fakat duygusal aşırılıklardan da kendilerini sakınırlar. Onlar için aşk önemlidir ama saplantı haline dönüştürmek ise anlamsız. Sevecen ve iletişime açık bu aşıklar Venüs’ün Aslan ve Terazi burcundaki yerleşimiyle uyumludur.
Mania yani sahiplenici aşk tipi Yunanca “theia mania” sözcüğünden gelir, yani tanrılardan gelen delilik. Güvensizliğin kıskançlığın hüküm sürdüğü bu ilişki tarzında obsesif davranışlar patolojije kadar varabilir.Bu aşıklar sürekli sevgilisini kaybetme korkusu yaşarlar. Sorunlu olsa da ilişkilerini bitirmezler. Tutkulu aşıklardan farkı ilişki bittiğinde derbeder olmalarıdır. “Hem seviyorum hem nefret ediyorum‟, “Ondan uzak durmam gerektiğini biliyorum ama bunu yapamıyorum‟, sahiplenici aşıkların tipik söylemleri arasında yer alır. Aşka o kadar gereksinim duyarlar ki ilişkiyi kendi seyrine bırakamaz ve çoğunlukla mutlu sona ulaşamazlar. Venüs Yengeç ve Akrep bu tanımlamalara oldukça uygun.
Pragma yani mantıklı aşk kişiler için devam edebileceğine inanılan aşk türüdür. İlişkide oldukları kişinin sosyal ve kişisel özelliklerine göre seçerek belirlediği ölçütlere göre aşık ararlar.Aşık olduğu sevgiliyi arzuladığı eğitim, gelir seviyesine vb. uygun seçerler. Mantıklı aşıkların partner seçimi bilinçlidir ve çoğu zaman manipüle edeceği partner seçerler. Ayrıca düşünüldüğü kadar soğuk aşıklar değildirler. Uygun bir eşle beraber olduğunda yoğun his ve duygular içinde olabilirler. Venüs Oğlak ve Başak burcundaki yerleşimleri buraya yerleştirebiliriz. Venüs Boğa’yı bir sınıfa sokacak olursak hem Mania hem de Pragma tip de değerlendirmek mümkün gözüküyor.
Agape (fedakar) aşk tipindeyse kendini adanmışlık söz konusudur. Kişi bağışlayıcı ve destekleyicidir. Bu aşıklar tutkulu aşık kadar yoğun duygular hissederler. Bu tip aşıkların karşı tarafa çekimi tutkulu aşıklar gibi değildir, fiziksel heyecan içermez. Aşık olduğunun aşklarına karşılık verip vermedikleri de onlar için önem taşımaz. Kendine karşısındakine kendinden vazgeçecek kadar adayıp fedakar bir yapıda davranırlar. Venüs Balık yerleşimi bu özellikleri göstermesi bakımından bu tür içinde incelenebilir.
Storge yani arkadaşça aşk ise kişilerin geliştirdikleri arkadaşlık içinde ortaya çıkar. Arkadaşça aşk görünüşte oyun gibi aşka benzese de büyük bir tutku içermez. Arkadaşça aşk zaman içinde gelişir. Tutkulu aşkta görülen yanlış anlamalar, ayrılıklarda yazılan mektuplar ve şiirler ya da oyun gibi aşkta görülen çabuk sıkılma ve yeni heyecanlar arama arkadaşça aşkta görülmez. Coşku yoktur, fakat iniş çıkışlar, üzüntü de yoktur. Ayrılsalar da iyi arkadaşlar olarak kalabilirler. Venüs İkizler ve Kovayı bu grupta değerlendirebiliriz.
Buna ek olarak doğduğunuz zaman Venüs’ün Güneşten önce mi yoksa sonra mı doğduğu aşka yaşayışınız hakkında bilgi verir. Güneş doğmadan önce sabah yıldızı, battıktan sonra akşam yıldızıdır. Dane Rudhyar, Venüs’ü sabah yıldızı olarak doğan kişilerin ilişkilerinde daha çok içlerinden geldiği gibi davrandıklarını, çabuk aşık oldukları teorisini öne sürmüştür. Fakat tanrıça yeraltı dünyasındayken aşk tanrıçası olmaktan ziyade cennet tanrıçası olur. Aşkta daha fazla olgunluk vardır, saf romantizmin aksine ilişkide daha fazla bir ilgi vardır. Venüs’ü akşam yıldızı olarak doğanlar ilişkide her zaman başarılı olamayabilir ama daha fazla tedbirli daha fazla düşüncelidirler ve ilişkiye karşı tutumları Venüs’ten daha ziyade Juno’ya yakın olur. Ayrıca sevginin derin dönüştürücü etkisinin farkındadırlar.
Bu yazıda Venüs’e arketipsel bir yaklaşım olarak ele alındığını tekrar hatırlatmakta fayda var. Çünkü ilişki dünyamız insanın yapısı kadar kompleks; ve indirgemeci tutumlar bizi yanlışa sürükleyebilir. Yaşamımızda bir aşk türünü değil birkaçını deneyimleyebilir olmamız bunu gösteriyor. Ayrıca aşk tutumuzu zamanla da değişir gençlikte oyun gibi aşkın yaşanıp yerini ileriki yaşlarda arkadaşça aşk tutumlarına bırakabiliyor. Ama yine de son sözü ilerletim haritaları ve transitler söyleyecektir.
Gülden Bulut, 2016
Kaynaklar;
Aşık Olmak, Ayala Malach Pines, 2005
Mitolojik Astroloji ve Psikoloji, Gülden Bulut, 2014
Yakın İlişkiler Psikolojisi, Prof. Ali Dönmez , 2009
Genç Yetişkinlerde Aşk Tutumları ve Yaşamın Anlamı Yüksek Lisans Tezi, Ruşen Yüksel, 2013