Ay, Dünya’nın doğal olan tek uydusudur. Teknik olarak bir gezegen değildir; yine de astroloji geleneksel olarak, yıldızımız olan Güneş’le beraber Ay’ı gezegen sınıfına sokar. 2160 mil çapında ve Dünya’dan ortalama 328000 mil uzaklıktadır. Ay’ın Dünya yörüngesi üzerinde bir dönüşü Sidereal ay ya da zaman olarak 27 gün, 7 saat ve 43 dakikadır. (27.3217 gün). Yeni Ay’dan yeni aya kavuşum ayı ise 29 gün, 12 saat ve 44 dakika sürer. (29.5306 gün). Kavuşum ayı (sinodik ay) ay döngüsü olarak da bilinir.
Ay özünde zaman kavramıyla ilişkilidir. Kameri ay, ay döngüsü, ya da ay, Dünya’dan gözlemlenen 3 doğal zaman döngüsünden biridir. (Diğer ikisi mevsimlere göre gözlenen yıl ve gündüz/gece kavramına bağlı olan gündür).
Arkeolojik araştırmalara göre insanlar ay döngüsünü Yontma Taş Devri’nden (İsa’dan önce 35000 yıl) beri kaydediyorlardı. Dünyanın her yerinden ilk takvimlerin Ay üzerinden olduğuna dair kanıtlar vardır. Musevilik, İslam, Hindu ve Budizm gibi birçok günümüz dininde de takvimler halen Ay temellidir. “Calendar” kelimesi (ingilizce’de takvim) Latince “kalendae” kelimesinden gelir ve Ay’la ilgilidir. Antik Roma’da “kalendae” ayın ilk günü ya da Yeni Ay’ın ilk günü demekti. Romalılara göre bu önemliydi çünkü faiz ödemeleri Yeni Ay’ın ilk gününe göre ödeniyordu.
“Moon” kelimesi (ingilizcede Ay) Yunanca mentron kelimesinden gelir, “ölçmek” anlamına gelir. Kökü “me” (measure, ölçmek), belirlenen zamanı işaretlemek demektir. Genişletildiğinde bu kelimeler “meter”, “menses” (kadın yumurtlama döngüsü), “measure” ve “month” (ay) olur. Bu üçlülük önemli çünkü kadınları, çocukları ve hayatın sonunu korurlar. Çabuk ve acısız bir ölüm sıklıkla üç yüzlü tanrıçanın nimeti olarak ilişkilendirilir. Hint ya da Vedik mitolojisinde Ay, “Chandra” ya da “Soma” olarak bilinir. Vedik bilgeleri Ay’ı erkek olarak kabul ederler ama feminen enerjiyi temsil ettiğini söylerler. Ay’ın neden büyüyüp küçüldüğüyle alakalı mit bunu açıklayabilir. Chandra Daksa’nın 27 kızıyla evlidir. Her gece farklı bir eşiyle geceyi geçirir, sidereal Ay’a eşittir. Ama Chandra’nın favori eşi Rohini’dir ve onunla diğerleriyle olduğundan daha fazla kalır. Diğer eşler babaları Daksa’ya şikayet ederler ve Daksa kızlarına eşit davranmadığı için Chandra’yı lanetler. Chandra hasta hissetmeye başlar ve tükenir. Eşleri Chandra’nın yavaşça öldüğünü görünce babalarına laneti çevirmesi için yalvarırlar. Laneti tamamen geri çevirmek imkansızdır ama Daksa etkisini azaltabilme yetisine sahiptir. Bu nedenle Ay büyür ve küçülür. Ay Zodyak burcu Yengeç’i yönetir. Okyanusların gel-gitleri Ay tarafından kontrol edilir, gelgit bölgesi yengeçlerin ve diğer kabukluların doğal çevreleridir. Bu astrolojide Ay’ın suyu temsil etmesinin ve hakim olmasının nedenlerinden biridir. Su, aynı Ay gibi duyarlı ve uyum sağlayabilendir. Suyun konulduğu kabın şeklini alması gibi, Ay da çevredeki değişikliklere cevap verir. Ay Boğa’da yücelir, Akrep’te düşer veya zayıflar.
Modern bir doğum haritasında Ay duyguları ve hisleri temsil eder. Günlük alışkanlıklar da geçmişin hatıraları da buradadır. Ay’ın olduğu ev ve burç kişinin duygusal ifade ve tepkilerini gösterir. Ay’a yapılan gezegensel açılar duygusal kuvvetlerin ve zayıflıkların hayatın hangi alanlarında gelişeceğini belirtir.
Günümüz astrolojisi Ay’ın Güneş’e kıyasla aklın bilinçaltı kısmını temsil ettiğini düşünür. Güneş bilinci yönetir. Ay, ilk duygusal kalıpların şekillendirildiği erken çocukluk döneminin belirtecidir. Bu yolla Ay, ilgi ve yol göstermeyi sağlayan “Anne” ile temsil edilmektedir. Dış uyaranlara karşı nasıl cevap verilmesi gerektiğini öğreten, nasıl var olacağını öğreten annedir. Yani, Ay kişinin dünyayı nasıl algıladığını ve nasıl tepki gösterdiğini belirleyen en büyük semboldür.
Kişinin psikolojik gelişiminin içyüzü hakkında bilgiler veren Ay döngüsüne özel ilgi gösterilir. Ay’ın ikincil ilerletimleri ya da doğum haritasını her yıl için bir gün ilerletmek kişinin hayatının uzun dönem devirlerini gösterebilir.
Helenistik astrolojide Ay’ın yalın doğası toplama ve katılmadır. Ay’ın özü “pronoia” “ileriyi görmeyi” tavsiye eden bir kader tipi ve “providentia” olarak “öngörü”dür. Analitik düşünceyi seven Yunanlılar, öngörü kavramını bir erdem olarak görmüşlerdir. Ayrıca korumaya yönelik bir tarafı da vardı, “Providentia deorum imperator” ailenin ve imparatorluğun kadın koruyucusuydu. Bu ileriyi görme, öngörü ve koruma ya da ailenin veya imparatorluğun devamı özellikleri Antik Yunan astrolojisinde Ay’ın esas nitelikleriydi. Helenistik astrolojide Ay annenin, ana rahmine düşmenin, para, mülk, seyahat ve halkın belirleyicisiydi. Ay gece doğumlarını yönetir ve Venüs, Mars ve akşam yıldızı olduğunda Merkür’ün içinde bulunduğu sektin yöneticisi olur. Helenistik Astroloji’de Güneş ve Ay “birinin her şeyini veren” olarak adlandırılırlar. Güneş ruhun durumunu, Ay da fiziki vücudun durumunu simgeler. Vedik astrolojide Ay Chandra olarak adlandırılır, aklı (manas), anneyi ve evi sembolize eder. Sağlamlığa önem veren bir kültürde bunlar en önemli elementlerdir. Bir şeyi başarma tutkusuna mutlu ve hoşnut bir yaşam sürebilme yetisi kadar saygı gösterilmezdi. Antik Hintliler için, bu huzurlu ve sakin bir akıl gerektirirdi, bunu ise erdemli bir anne ve düzgün bir ev yaşamından elde edebilirdiniz. Vedik Astrolojide Ay bir kişinin mutluluğun tadını çıkarması konusundaki kabiliyeti için anahtar ögedir. Ay, Güneş’ten gelen ışığı nasıl yansıtıyorsa, Ay ruhun bilinçten süzülerek aktarılmasını simgeler. Ay, kişiliğimizi simgeler ya da başka insanlarla nasıl bağlandığımızı ve genel popülaritemizi gösterir. Ay, Dolunay’a giderken büyüdüğünde en güçlü olarak kabul edilir, küçülürken de daha zayıftır. Güçlü bir Ay aile ve toplumla verimli bir birlikteliğe izin veren güçlü ve berrak bir zihne işarettir. Zayıf bir Ay ise hayata verimli bir katılımı engelleyen bocalayan ve karışık bir aklı gösterir.
Maire M. Masco
Kaynaklar:
Campion, Nicholas, and Steve Eddy. The New Astrology: The Art and Science of the Stars. New
Pomfret, VT: Trafalgar Square Publishing, 1999.
Hamillton, Edith. Mythology: Timeless Tales of Gods and Heroes. New York: Signet Classics, 1942.
Harness, Dennis M. The Nakshatras: The Lunar Mansions of Vedic Astrology. Twin Lakes, WI:
Lotus Press, 1999.
Hinnells, John R. ed. The Penguin Dictionary of Religions. London: Penguin Books, 1984.
Hornblower, Simon, and Antony Spawforth, eds. The Oxford Classical Dictionary. (Oxford,
Eng.: Oxford University Press, 1996.
Mani, Vettam. Puranic Encyclopaedia. Delhi, India: Motilal Banarsidass Publishers, 1964.
Miller, Susan. Planets and Possibilities: Explore the Worlds Beyond Your Sun Sign. New York:
Warner Books, 2001.
Rudhyar, Dane. The Lunation Cycle. Santa Fe, NM: Aurora Press, 1967.
Wolkstein, Diane, and Samuel Noah Kramer. Inanna: Queen of Heaven and Earth, Her Stories
and Hymns from Sumer. New York: Harper and Row, 1983.
Çeviren: Nur Kılınçer, Akademi öğrencisi